Dziecko urodzone w Niemczech - prawo krwi i prawo ziemi
Prawo obywatelskie jest jednym z podstawowych elementów określających tożsamość i przynależność jednostki do danego państwa. W zależności od kraju, obywatelstwo może być nadawane na różnych zasadach, które mają swoje korzenie w historii, kulturze i polityce. Dwie najczęściej stosowane zasady to prawo krwi (ius sanguinis) i prawo ziemi (ius soli). Co one oznaczają i jak się różnią? Jak wygląda sytuacja dziecka urodzonego w Niemczech, które ma rodziców o różnych obywatelstwach? Jak zmieniało się to zagadnienie na przestrzeni czasu i historii? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w tym artykule.
Prawo krwi (ius sanguinis)
Prawo krwi oznacza, że dziecko nabywa obywatelstwo tego państwa, którego obywatelami są jego rodzice lub przynajmniej jeden z nich. Jest to najbardziej rozpowszechniony sposób nadawania obywatelstwa na świecie, obowiązujący w większości krajów europejskich, azjatyckich i afrykańskich. Prawo krwi ma swoje korzenie w prawie rzymskim, które uznawało za obywateli tylko tych, którzy mieli pochodzenie rzymskie. W średniowieczu i nowożytności prawo krwi było związane z koncepcją narodu jako wspólnoty krwi i kultury, która była podstawą tworzenia się państw narodowych. Prawo krwi ma też swoje zalety i wady. Z jednej strony, ułatwia utrzymanie więzi z krajem pochodzenia i zachowanie tożsamości narodowej, kulturowej i językowej. Z drugiej strony, może utrudniać integrację i asymilację imigrantów i ich dzieci, a także prowadzić do dyskryminacji i wykluczenia społecznego.
Prawo ziemi (ius soli)
Prawo ziemi oznacza, że dziecko nabywa obywatelstwo tego państwa, na terytorium którego się urodziło, niezależnie od obywatelstwa rodziców. Jest to mniej popularny sposób nadawania obywatelstwa, obowiązujący głównie w krajach obu Ameryk i Karaibów, a także w niektórych krajach Oceanii. Prawo ziemi ma swoje korzenie w prawie feudalnym, które uznawało za poddanych wszystkich, którzy urodzili się na ziemi należącej do danego pana feudalnego. W późniejszych wiekach prawo ziemi było związane z koncepcją państwa jako organizacji terytorialnej, która była podstawą tworzenia się państw kolonialnych i postkolonialnych. Prawo ziemi ma też swoje zalety i wady. Z jednej strony, ułatwia przyjmowanie i integrację imigrantów i ich dzieci, a także promuje wielokulturowość i tolerancję. Z drugiej strony, może osłabiać więzi z krajem pochodzenia i zagrozić jedności narodowej, kulturowej i językowej.
Prawo krwi i prawo ziemi w Niemczech
Niemcy są jednym z krajów, które stosują system mieszany prawa krwi i prawa ziemi. Oznacza to, że obywatelstwo niemieckie można nabyć zarówno na podstawie pochodzenia, jak i miejsca urodzenia. System ten został wprowadzony w 2000 roku, jako część reformy prawa obywatelskiego, która miała na celu dostosowanie się do zmieniającej się sytuacji demograficznej i społecznej Niemiec, będących krajem imigracyjnym. Przed reformą obowiązywało wyłącznie prawo krwi, co prowadziło do sytuacji, że wiele osób urodzonych i wychowanych w Niemczech nie miało niemieckiego obywatelstwa, a jednocześnie wiele osób mieszkających za granicą miało niemieckie obywatelstwo z racji pochodzenia. Reforma miała na celu ułatwić uzyskanie obywatelstwa niemieckiego osobom, które są zintegrowane z niemieckim społeczeństwem i kulturą, a także ograniczyć podwójne obywatelstwo.
Czynniki wpływające na obywatelstwo
Jak więc wygląda sytuacja dziecka urodzonego w Niemczech, które ma rodziców o różnych obywatelstwach? Odpowiedź zależy od kilku czynników, takich jak obywatelstwo rodziców, ich status prawny, czas zamieszkania w Niemczech, związek małżeński, wiek dziecka i jego własna decyzja. Ogólnie rzecz biorąc, można wyróżnić następujące przypadki:
Jeśli obydwoje rodzice są niemieckimi obywatelami, dziecko automatycznie nabywa obywatelstwo niemieckie na podstawie prawa krwi.
Jeśli jeden z rodziców jest niemieckim obywatelem, a drugi jest obywatelem innego kraju UE lub Szwajcarii, dziecko automatycznie nabywa obywatelstwo niemieckie na podstawie prawa krwi, a także obywatelstwo drugiego rodzica na podstawie prawa tego kraju. Dziecko może zachować podwójne obywatelstwo i nie musi się zrzekać żadnego z nich.
Jeśli jeden z rodziców jest niemieckim obywatelem, a drugi jest obywatelem innego kraju, który nie zezwala na podwójne obywatelstwo (np. Iran, Maroko, Chiny), dziecko automatycznie nabywa obywatelstwo niemieckie na podstawie prawa krwi. Jednak sprawa komplikuje się w kraju, z którego pochodzi drugi rodzic, na przykład Chiny, Indie i Zjednoczone Emiraty Arabskie nie zezwalają na uzyskanie drugiego obywatelstwa, automatycznie pozbawiając swoich obywateli prawa do pobytu w kraju, jeśli staną się obywatelami innego państwa.
Jeśli obydwoje rodzice nie są niemieckimi obywatelami, ale mają stały pobyt w Niemczech, dziecko nabywa obywatelstwo niemieckie na podstawie prawa ziemi.
Jeśli obydwoje rodzice nie są niemieckimi obywatelami i nie mają stałego pobytu w Niemczech, dziecko nie nabywa obywatelstwa niemieckiego na podstawie prawa ziemi, chyba że jest to konieczne, aby zapobiec bezpaństwowości dziecka. Dziecko nabywa obywatelstwo rodziców na podstawie prawa ich kraju.
Zmiany prawa obywatelskiego w Niemczech na przestrzeni czasu i historii
Prawo obywatelskie w Niemczech nie zawsze było takie, jakie jest obecnie. W ciągu ostatnich dwóch wieków Niemcy przechodziły przez różne etapy polityczne i społeczne, które wpływały na kształtowanie się prawa obywatelskiego. Oto niektóre z najważniejszych zmian:
W latach 1815-1871 Niemcy były podzielone na wiele małych państw, które miały własne prawa obywatelskie. Nie istniało jednolite obywatelstwo niemieckie, a obywatelstwo danego państwa zależało od prawa krwi lub prawa ziemi, w zależności od ustawodawstwa lokalnego.
W latach 1871-1918 Niemcy były zjednoczone jako Cesarstwo Niemieckie, które wprowadziło pierwsze wspólne prawo obywatelskie w 1913 roku. Prawo to opierało się na prawie krwi i uznawało za obywateli niemieckich wszystkich, którzy mieli pochodzenie niemieckie, niezależnie od miejsca urodzenia. Prawo to było bardzo restrykcyjne i utrudniało nabywanie obywatelstwa niemieckiego przez imigrantów i ich dzieci.
W latach 1919-1933 Niemcy były republiką demokratyczną, znaną jako Republika Weimarska, która zachowała prawo obywatelskie z 1913 roku, ale wprowadziła pewne zmiany. Jedną z nich była możliwość nadania obywatelstwa niemieckiego osobom, które nie miały pochodzenia niemieckiego, ale były zintegrowane z niemieckim społeczeństwem i kulturą. Inną była możliwość utraty obywatelstwa niemieckiego przez osoby, które dobrowolnie nabyły obywatelstwo innego kraju lub zostały pozbawione go przez władze niemieckie.
W latach 1933-1945 Niemcy były dyktaturą faszystowską, znaną jako Trzecia Rzesza, która zmieniła prawo obywatelskie w 1935 roku. Prawo to wprowadziło podział na obywateli niemieckich i obywateli Rzeszy, przy czym ci drudzy byli pozbawieni wielu praw i wolności. Prawo to opierało się na kryteriach rasowych i etnicznych, które wykluczały z obywatelstwa niemieckiego osoby pochodzenia żydowskiego, romskiego, słowiańskiego i innych. Prawo to było narzędziem prześladowania i eksterminacji milionów ludzi.
W latach 1949-1990 Niemcy były podzielone na dwa państwa: Niemiecką Republikę Demokratyczną (NRD) i Niemiecką Republikę Federalną (NRF). Oba państwa miały własne prawa obywatelskie, które były podobne do prawa z 1913 roku, ale z pewnymi różnicami. NRD opierała się na prawie krwi i uznawała za obywateli niemieckich tylko tych, którzy mieli pochodzenie niemieckie. NRF opierała się na prawie krwi, ale zezwalała na nabywanie obywatelstwa niemieckiego przez naturalizację, pod warunkiem zrzeczenia się innego obywatelstwa. Oba państwa uznawały za obywateli niemieckich osoby, które uciekły z Trzeciej Rzeszy lub zostały z niej wypędzone.
W latach 1990-2000 Niemcy były ponownie zjednoczone jako Republika Federalna Niemiec, która przyjęła prawo obywatelskie NRF z pewnymi zmianami. Prawo to nadal opierało się na prawie krwi, ale ułatwiło nabywanie obywatelstwa niemieckiego przez naturalizację, zwłaszcza dla osób pochodzenia tureckiego, które stanowiły największą grupę imigrantów w Niemczech. Prawo to nadal wymagało zrzeczenia się innego obywatelstwa, chyba że było to niemożliwe lub nierozsądne.
W latach 2000-2023 Niemcy są zjednoczoną Republiką Federalną Niemiec, która wprowadziła reformę prawa obywatelskiego w 2000 roku. Prawo to opiera się na systemie mieszanym prawa krwi i prawa ziemi, który został opisany wcześniej. Prawo to ma na celu ułatwić uzyskanie obywatelstwa niemieckiego osobom, które są zintegrowane z niemieckim społeczeństwem i kulturą, a także ograniczyć podwójne obywatelstwo.
Podsumowanie
Prawo obywatelskie w Niemczech jest złożone i zróżnicowane, ponieważ odzwierciedla bogatą i burzliwą historię Niemiec, a także ich aktualną sytuację jako kraju imigracyjnego. Prawo obywatelskie w Niemczech opiera się na systemie mieszanym prawa krwi i prawa ziemi, który ma swoje zalety i wady. Prawo obywatelskie w Niemczech może być nadane na podstawie pochodzenia, miejsca urodzenia, naturalizacji lub innych okoliczności.
Comments